آزار دادن از طریق سایرین یکی از شکل‌های پیچیده و مخرب سوءاستفاده عاطفی است که در روابط خانوادگی و نزدیک رخ می‌دهد. در این نوع آزار، فرد سوءاستفاده‌گر از دیگران برای آسیب رساندن به قربانی استفاده می‌کند. این مقاله به بررسی عمیق این پدیده، تأثیرات آن بر قربانیان، و راه‌های مقابله و بهبودی می‌پردازد.
معرفی و تعریف آزار دادن از طریق سایرین
آزار دادن از طریق سایرین (Abuse by Proxy) نوعی سوءاستفاده عاطفی است که در آن، فرد آزارگر از افراد دیگر برای آسیب رساندن به قربانی استفاده می‌کند. این شکل از آزار معمولاً در خشونت‌های خانگی و روابط نزدیک بین شرکای زندگی مشاهده می‌شود.
برای درک بهتر این مفهوم، تصور کنید فردی که قصد آزار شما را دارد، به جای اینکه مستقیماً به شما آسیب برساند، از دوستان، خانواده، یا حتی فرزندان شما برای این کار استفاده می‌کند. این می‌تواند شامل پخش شایعات، تخریب روابط شما با دیگران، یا حتی استفاده از کودکان برای انتقال پیام‌های تهدیدآمیز باشد.
انواع خشونت‌های خانگی و روابط نزدیک
خشونت‌های خانگی و روابط نزدیک طیف گسترده‌ای از رفتارهای آزاردهنده را شامل می‌شود که می‌تواند تأثیرات عمیق و طولانی‌مدتی بر قربانیان داشته باشد. این خشونت‌ها به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
خشونت فیزیکی
خشونت فیزیکی شامل هرگونه آسیب جسمی عمدی است. این نوع خشونت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ضرب و شتم
- هل دادن یا پرت کردن اشیا به سمت قربانی
- سوزاندن یا داغ کردن بدن قربانی
- خفه کردن یا گرفتن گلوی قربانی
- محدود کردن فیزیکی و حبس کردن
خشونت فیزیکی معمولاً آشکارترین نوع خشونت خانگی است و می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی جسمی و حتی مرگ شود.
خشونت جنسی
خشونت جنسی شامل هرگونه رفتار یا تماس جنسی ناخواسته است. این نوع خشونت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تجاوز یا تلاش برای تجاوز
- لمس ناخواسته یا آزار جنسی
- اجبار به انجام اعمال جنسی ناخواسته
- تهدید یا اجبار به روابط جنسی
- جلوگیری از استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری
خشونت جنسی می‌تواند تأثیرات عمیق روانی و جسمی بر قربانیان داشته باشد و اغلب منجر به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می‌شود.
سوءاستفاده عاطفی
سوءاستفاده عاطفی شامل رفتارهایی است که به سلامت روانی و عاطفی فرد آسیب می‌رساند. این نوع سوءاستفاده می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تحقیر و توهین مداوم
- تهدید و ارعاب
- کنترل رفتار و روابط اجتماعی
- منزوی کردن قربانی از دوستان و خانواده
- سرزنش مداوم و ایجاد حس گناه
- نادیده گرفتن احساسات و نیازهای عاطفی
سوءاستفاده عاطفی معمولاً کمتر قابل مشاهده است اما می‌تواند تأثیرات عمیق و طولانی‌مدتی بر اعتماد به نفس و سلامت روانی قربانی داشته باشد.
سوءاستفاده اقتصادی
سوءاستفاده اقتصادی شامل کنترل و محدود کردن منابع مالی قربانی است. این نوع سوءاستفاده می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- جلوگیری از اشتغال یا تحصیل قربانی
- کنترل کامل درآمد و هزینه‌های قربانی
- ایجاد بدهی به نام قربانی بدون اطلاع او
- پنهان کردن اطلاعات مالی از قربانی
- اجبار قربانی به درخواست پول یا توجیه هزینه‌ها
سوءاستفاده اقتصادی می‌تواند قربانی را از نظر مالی وابسته کرده و خروج از رابطه را دشوار سازد.
نمونه‌هایی از آزار دادن از طریق سایرین
آزار دادن از طریق سایرین می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. برخی از نمونه‌های رایج عبارتند از:
- پخش شایعات و دروغ‌پراکنی: فرد آزارگر ممکن است اطلاعات نادرست یا شایعات مخرب درباره قربانی را بین دوستان، خانواده یا همکاران او پخش کند.
- خرابکاری در محل کار قربانی: تماس با کارفرما یا همکاران قربانی و ارائه اطلاعات مخرب که می‌تواند موقعیت شغلی قربانی را به خطر بیندازد.
- استفاده از سیستم قضایی: ارائه اطلاعات نادرست به پلیس یا دادگاه و درگیر کردن قربانی در مشکلات قانونی مانند اتهامات دروغین.
- استفاده از فرزندان: در موارد طلاق یا جدایی، آزارگر ممکن است از فرزندان برای انتقال پیام‌های تهدیدآمیز یا جمع‌آوری اطلاعات استفاده کند.
- هک کردن و نقض حریم خصوصی: نصب نرم‌افزارهای جاسوسی یا هک کردن حساب‌های آنلاین قربانی.
- تحریک دیگران علیه قربانی: تحریک دوستان یا خانواده قربانی به تهدید یا آزار او.
تأثیر آزار دادن از طریق سایرین بر قربانیان
تأثیرات روانی و عاطفی
- افسردگی و اضطراب
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- کاهش اعتماد به نفس
- مشکلات خواب
- افکار خودکشی
تأثیرات اجتماعی
- انزوای اجتماعی
- مشکلات در روابط
- مشکلات شغلی
تأثیرات فیزیکی
- مشکلات جسمی مزمن
- تغییرات در اشتها و وزن
- مشکلات سیستم ایمنی
تأثیرات اقتصادی
- مشکلات مالی
- هزینه‌های درمانی
- مشکلات مسکن
آیا خودشیفتگی با آزار دادن از طریق سایرین مرتبط است؟
ارتباط قابل توجهی بین اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) و آزار دادن از طریق سایرین وجود دارد. افراد مبتلا به NPD اغلب رفتارهای کنترل‌گرانه و سوءاستفاده‌گرانه از خود نشان می‌دهند که می‌تواند شامل آزار دادن از طریق سایرین باشد.
ویژگی‌های اختلال شخصیت خودشیفته (NPD)
- حس بزرگ‌بینی
- نیاز مداوم به تحسین
- فقدان همدلی
- حسادت شدید
- رفتارهای استثمارگرانه
چگونه کمک بگیریم
اگر فکر می‌کنید قربانی آزار دادن از طریق سایرین هستید، اقدامات زیر می‌توانند به شما کمک کنند:
- شناسایی و تصدیق مشکل
- ایجاد یک شبکه حمایتی
- تماس با خط تلفن ملی خشونت خانگی
- مستندسازی آزارها
- اقدامات قانونی
- حفظ امنیت دیجیتال
- مراقبت از خود
نتیجه‌گیری
آزار دادن از طریق سایرین یک شکل پیچیده و مخرب از سوءاستفاده عاطفی است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر زندگی قربانیان داشته باشد. اما با شناخت نشانه‌ها، جستجوی کمک و تلاش برای بهبودی، قربانیان می‌توانند از این تجربه دشوار عبور کرده و زندگی سالم‌تر و شادتری را برای خود بسازند.
منابع
- Pete Smith (2016). Bullying: Definition, Types, Causes, Consequences and Intervention. Social and Personality Psychology Compass.
- M. B. Nielsen, S. Einarsen (2018). What we know, what we do not know, and what we should and could have known about workplace bullying: An overview of the literature and agenda for future research. Aggression and Violent Behavior.
- Richa Bhatia (2023). The impact of bullying in childhood and adolescence. Current Opinion in Psychiatry.
- Sandra E. Graham (2016). Victims of Bullying in Schools. Theory Into Practice.
- E. Menesini, C. Salmivalli (2017). Bullying in schools: the state of knowledge and effective interventions. Psychology, Health & Medicine.
- Robert Thornberg, S. Hunter, J. Hong, J. Rönnberg (2020). Bullying among children and adolescents.. Scandinavian journal of psychology.
- Izabela Zych, Maria M. Ttofi, D. Farrington (2019). Empathy and Callous–Unemotional Traits in Different Bullying Roles: A Systematic Review and Meta-Analysis. Trauma, Violence, & Abuse.
- Annalaura Nocentini, Giada Fiorentini, L. D. Paola, E. Menesini (2019). Parents, family characteristics and bullying behavior: A systematic review. Aggression and Violent Behavior.
- Izabela Zych, D. Farrington, Maria M. Ttofi (2019). Protective factors against bullying and cyberbullying: A systematic review of meta-analyses. Aggression and Violent Behavior.
- Laura J. Lambe, Victoria Della Cioppa, Irene K Hong, W. Craig (2019). Standing up to bullying: A social ecological review of peer defending in offline and online contexts. Aggression and Violent Behavior.
