پرخاشگری منفعلانه (Passive aggressive)

پرخاشگری منفعلانه، تلاشی برای کنترل یا دستکاری احساسات یا خواسته‌های دیگران بدون بیان صادقانه احساسات خود می‌باشد. این نوع رفتار می‌تواند به شکل تنش‌های مخفی، خشم غیرمستقیم یا اعمالی که به ظاهر بی‌ضرر اما با نیت نامطلوب هستند، بروز کند. افراد ممکن است در واکنش به فشارها یا موقعیت‌های پیچیده به این نوع رفتار روی آورند.

مثال‌های رایجی از رفتار پرخاشگری منفعلانه شامل جلوگیری از مواجهه مستقیم با مشکلات، پاسخ‌های مبهم و طعنه‌آمیز، و اجتناب از ارتباط صریح‌اند. این رفتارها ممکن است به رابطه‌های شخصی و حرفه‌ای آسیب بزنند، چرا که اغلب موجب سوءتفاهم یا تراکم خشم می‌شوند.

اصطلاح «پرخاشگری منفعلانه» برای اولین بار در جریان جنگ جهانی دوم در زمینه بالینی استفاده شد تا وصف سربازانی که از اجرای دستورات افسران خود سرباز می‌زدند، باشد. این مفهوم به مرور زمان به رفتارهای روزمره افراد نیز تعمیم یافت و به توصیف الگوهای رفتاری غیرمستقیم و گاه پنهان برای کنار آمدن با استرس‌ها و تعاملات اجتماعی بدل شد.

مثال‌های تاریخی از این رفتارها شامل مواردی است که افراد به جای مقابله مستقیم با مسائل، به روش‌های غیرمستقیم و نه چندان واضح روی می‌آورند. این رفتارها می‌توانند شامل سکوت اختیار کردن در مواجهه با مشکلات، استفاده از کنایه و طعنه به جای بیان مستقیم نارضایتی، یا حتی انجام کارها به شکلی ناقص یا با تأخیر به عنوان شکلی از اعتراض باشند.

نمونه‌هایی از پرخاشگری منفعلانه (Passive aggression)

توقعات مخفی

داشتن توقعات مخفی به این معناست که شخص نیازها و خواسته‌های خود را به طور شفاف بیان نمی‌کند، بلکه انتظار دارد دیگران آن‌ها را حدس بزنند. برای مثال، ممکن است کسی از دوست خود انتظار داشته باشد که او را برای مهمانی دعوت کند، اما وقتی این اتفاق نمی‌افتد، بدون بیان علت، دلخور و ناراحت می‌شود. این افراد فکر می‌کنند که اگر کسی واقعاً آن‌ها را بشناسد، باید بداند که چه چیزهایی خوشحال‌شان می‌کند.

سخنان طعنه آمیز

در این روش، فرد جملات خود را با لحن یا نیت متفاوتی بیان می‌کند که برخلاف معنای ظاهری آن‌هاست. به عنوان مثال، ممکن است کسی با لحن طعنه‌آمیز جمله‌ای خوشایند را بگوید یا چیزی ناخوشایند درباره کسی بگوید و وانمود کند که این یک شوخی بی‌ضرر است. مثال‌های دیگر شامل تعارفاتی هستند که به طور غیرمستقیم آسیب می‌زنند، مانند «چقدر امروز خوب به نظر می‌رسی، من تو را نشناختم!»

سکوت اختیار کردن

سکوت اختیار کردن یکی از رایج‌ترین اشکال پرخاشگری منفعلانه است. این رفتار شامل نادیده گرفتن فرد، پاسخ ندادن به تماس‌ها و پیام‌ها، یا کنار گذاشتن او از رویدادها می‌شود. برای مثال، ممکن است شخصی به عمد از خیرمقدم به فردی خاص در یک گروه بزرگتر خودداری کند تا او را دچار احساس بی‌اهمیت بودن کند. این رفتارها می‌توانند به تدریج روابط را تخریب کنند و موجب انزوای فرد مورد نظر شوند.

ابراز احساسات غیرکلامی

در این شیوه، فرد احساسات خود را با حرکات بدنی یا حالت‌های چهره بیان می‌کند. مثلاً ممکن است کسی هنگام صحبت با دیگری چشم‌های خود را بچرخاند یا خنده‌ی تمسخرآمیز بکند. برخی دیگر ممکن است با آه کشیدن بلند یا قهر کردن، نارضایتی خود را نشان دهند. این رفتارها به طور غیرمستقیم نارضایتی یا خشم فرد را به دیگران منتقل می‌کنند و معمولاً باعث تنش می‌شوند.

خجالت‌زده کردن دیگران

خجالت‌زده کردن دیگران می‌تواند شامل پرسیدن سؤالات ناخوشایند در جمع، فاش کردن مسائل شرم‌آور در جمع یا پشت سر شخص حرف زدن باشد. برای مثال، ممکن است فردی در جمع دوستان چیزی خصوصی درباره دیگری بگوید تا او را خجالت‌زده کند. این رفتارها معمولاً برای کنترل یا دستکاری احساسات دیگران انجام می‌شوند.

دو رویی

در این روش، فرد وانمود می‌کند که از کسی حمایت می‌کند اما در واقع امیدوار است که او موفق نشود. یا حتی فعالانه برای ایجاد تخریب یا موانع تلاش می‌کند. مثلاً، ممکن است کسی که در ظاهر دوست شماست، در واقع پشت سر شما به دیگران چیزهایی بگوید که به ضرر شما تمام شود.

وقت‌کشی

وقت‌کشی شامل تأخیر عمدی در انجام کارها یا فراموش کردن وظایف است. برای مثال، ممکن است کسی که شما از او درخواست کمک کرده‌اید، عمداً زمان زیادی را صرف کند یا به عمد کار را به تأخیر بیندازد تا شما دچار مشکلات شوید. این رفتارها به طور نامحسوس باعث آزار و اذیت دیگران می‌شوند.

هدایا با نیت مخفی

دادن هدایا با نیت مخفی می‌تواند شامل هدایایی باشد که بیشتر برای تغییر دادن فرد هدیه‌گیرنده است تا برای خوشحال کردن او. مثلاً، خریدن لباسی برای یکی از دوستان که به سبک و سلیقه شماست نه او، یا دادن کتاب‌های خودآموزی که نشان می‌دهد فرد باید تغییر کند. این نوع هدایا به ظاهر مهربانانه به نظر می‌رسند ولی نیت پنهانی دارند.

تعریف‌های دوپهلو

تعریف‌های دوپهلو یا تعریف‌هایی که به طعنه و تمسخر زده می‌شوند، از جمله رفتارهای رایج پرخاشگری منفعلانه هستند. برای مثال، ممکن است کسی بگوید «امروز خیلی خوب به نظر می‌رسی، من از دیدن تو شگفت‌زده شدم!» یا «این مدل مو خیلی جذاب است، بینی‌ات را کوچکتر نشان می‌دهد». این گونه جملات به ظاهر مثبت‌اند ولی در واقع به خاطر نیت پنهانی‌شان آسیب‌زا هستند.

ویژگی‌های افراد با سبک ارتباطی پرخاشگری منفعلانه (Passive aggression)

انتظار داشتن از دیگران برای فهمیدن خواسته‌های شما

افرادی با رفتار پرخاشگری منفعلانه اغلب انتظار دارند دیگران بدون نیاز به اظهار نظر مستقیم، نیازها و خواسته‌هایشان را بفهمند. برای مثال، ممکن است فردی توقع داشته باشد که شریک زندگی‌اش بداند چه چیزی او را ناراحت می‌کند بدون اینکه خودش به طور واضح بیان کند. این نوع انتظارات بی‌جا می‌تواند به ناامیدی و دلخوری‌های غیرضروری منجر شود و روابط را تحت تأثیر منفی قرار دهد.

اجتناب از مواجهه مستقیم

افراد با رفتار پرخاشگری منفعلانه معمولاً از مواجهه مستقیم با مشکلات و اختلافات پرهیز می‌کنند. به جای بحث و گفتگوی مستقیم، ممکن است به رفتارهای غیرمستقیم مانند کنایه‌زنی، طعنه و نیشخند روی بیاورند. برای مثال، اگر همکارتان به شما بی‌احترامی کرده، به جای صحبت مستقیم با او، ممکن است از طریق رفتارهای سرد و نیشخندهای غیرمستقیم نارضایتی خود را نشان دهید.

عدم ارتباط باز و شفاف

کسانی که پرخاشگری منفعلانه دارند، غالباً از بیان صریح احساسات و افکار خود پرهیز می‌کنند. در نتیجه، دیگران ممکن است نتوانند نیازها و نگرانی‌هایشان را درک کنند. این نوع رفتار می‌تواند باعث سوءتفاهم‌ها و اختلافات بیشتری شود، زیرا افراد دیگر نمی‌دانند چگونه به خواسته‌ها و نیازهای این افراد پاسخ دهند.

تمایل به کنترل دیگران

افراد با رفتار پرخاشگری منفعلانه تمایل دارند دیگران را از طریق رفتارهای پنهانی کنترل کنند. به عنوان مثال، ممکن است با تأخیر عمدی در انجام مسئولیت‌ها یا کمک نکردن به افراد به نحوی که امیدوارند، آن‌ها را تحت کنترل نگه دارند. این نوع رفتارها می‌تواند باعث ناراحتی و استرس در محیط کار و سایر روابط شود.

لجبازی

افراد با رفتار پرخاشگری منفعلانه معمولاً لجباز هستند و در پذیرش یا تغییر نگرش خود مقاومت می‌کنند. این لجبازی می‌تواند موجب شود آنان در مقابل تغییرات مثبت یا راه‌حل‌های سازنده مقاومت کنند. برای مثال، در یک محیط کاری ممکن است این افراد هرگونه پیشنهاد بهبود برای پروسه‌ها یا روش‌ها را نادیده بگیرند.

ناتوانی در پذیرش اشتباهات

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم افراد با رفتار پرخاشگری منفعلانه این است که به سختی می‌توانند اشتباهات خود را بپذیرند. به جای این که به اشتباهات خود اقرار کرده و از آن‌ها درس بگیرند، ممکن است دیگران را متهم کنند یا بهانه‌تراشی کنند. این رفتار می‌تواند باعث تقویت منفی روابط و افزایش تنش‌های میان فردی شود.

ویژگی‌های افراد با ارتباط قاطع (assertive)

درخواست مستقیم خواسته‌ها

یکی از ویژگی‌های بارز افراد با ارتباط قاطع این است که به صورت واضح و مستقیم درخواست‌های خود را مطرح می‌کنند. برای مثال، اگر نیاز به کمک دارند، به صورت صریح از دیگران درخواست می‌کنند و منتظر نیستند که دیگران نیاز آن‌ها را حدس بزنند. این نوع رفتار به کاهش سوءتفاهم‌ها و ایجاد ارتباطات سالم و سازنده کمک می‌کند.

پذیرش نتایج

افرادی که به طور قاطع ارتباط برقرار می‌کنند، می‌دانند که همیشه ممکن است نتیجه مطابق با خواسته‌هایشان نباشد. آن‌ها نتایج را با آرامش می‌پذیرند و می‌دانند که همه چیز به میل آن‌ها پیش نخواهد رفت. این نگرش به آن‌ها کمک می‌کند تا با موقعیت‌های ناامیدکننده بهتر کنار بیایند و تجربیات منفی را با دید مثبت‌تری ببینند.

ارتباط باز و شفاف

یکی دیگر از ویژگی‌های این افراد، ارتباط باز و شفاف است. آن‌ها احساسات و افکار خود را بدون ترس یا نگرانی بیان می‌کنند و با دیگران به روشی صادقانه و مستقیم ارتباط برقرار می‌کنند. این نوع ارتباطات می‌تواند به تقویت روابط و ایجاد اعتماد میان افراد کمک کند.

رها کردن میل به کنترل

افراد با ارتباط قاطع می‌دانند که نمی‌توانند همه چیز را کنترل کنند و تمایل دارند چیزهایی که خارج از کنترل آن‌هاست را رها کنند. آن‌ها واقعیت‌ها را می‌پذیرند و روی چیزهایی تمرکز می‌کنند که می‌توانند تغییر دهند. این نگرش باعث کاهش استرس و افزایش رضایت از زندگی می‌شود.

همدلی

این افراد معمولاً توانایی همدلی بالایی دارند و می‌توانند دنیا را از چشم دیگران ببینند. آن‌ها سعی می‌کنند نیازها و نگرانی‌های دیگران را درک کنند و در ارتباطات خود، به احساسات و تجربیات دیگران احترام بگذارند. همدلی می‌تواند به بهبود روابط و ایجاد محیط‌های مثبت‌تر کمک کند.

ذهن باز

افراد با ارتباط قاطع، معمولاً دارای ذهن باز و پذیرای نظرات و دیدگاه‌های مختلف هستند. آن‌ها آماده‌اند تا ایده‌ها و دیدگاه‌های جدید را بشنوند و حتی اگر با آن‌ها موافق نباشند، به آن‌ها احترام می‌گذارند. این نگرش به تعمیق فهم و ایجاد فرصت‌های جدید در زندگی کمک می‌کند.

احترام به نظرات دیگران

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های افراد با ارتباط مستقیم، احترام به نظرات و دیدگاه‌های دیگران است. آن‌ها به اینکه هر فردی حق دارد نظرات خود را بیان کند، باور دارند و از این که دیگران دیدگاه‌های خود را مطرح کنند استقبال می‌کنند. این احترام متقابل نقش مهمی در ایجاد روابط سالم و پایدار دارد.

علل پرخاشگری منفعلانه (Passive aggression)

عوامل فرهنگی

در برخی فرهنگ‌ها، مواجهه مستقیم و صریح با احساسات و اختلافات می‌تواند به عنوان بی‌ادبی یا بی‌احترامی تلقی شود. به همین دلیل، افرادی که در چنین جوامعی بزرگ شده‌اند ممکن است تمایل بیشتری به استفاده از رفتارهای پرخاشگری منفعلانه به عنوان راهی برای بیان احساسات خود داشته باشند. برای مثال، در محیط‌هایی که احترام به بزرگ‌ترها بسیار مهم است، کودکان تعلیم می‌بینند که به جای بیان مستقیم نارضایتی‌های خود، آن‌ها را به صورت غیرمستقیم و با کنایه بیان کنند.

تجارب کودکی

تجارب کودکی نقش مهمی در شکل‌دهی به رفتارها و الگوهای ارتباطی در بزرگسالی دارد. کودکانی که در خانواده‌هایی بزرگ می‌شوند که در آن‌ها از ابراز نظر یا مخالفت کردن با بزرگ‌ترها منع می‌شوند، ممکن است به رفتارهای پرخاشگری منفعلانه روی بیاورند. این رفتارها به عنوان راهی برای مدیریت نارضایتی‌ها و خواسته‌های سرکوب‌شده استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، کودکی که همیشه مجبور بوده بدون اعتراض به دستورات والدین اطاعت کند، ممکن است در بزرگسالی نتواند به طور مستقیم نیازها و خواسته‌های خود را بیان کند.

ترس از طرد شدن

یکی دیگر از دلایل رایج پرخاشگری منفعلانه، ترس از طرد شدن است. افرادی که از نادیده گرفته شدن یا رد شدن می‌ترسند، ممکن است به جای برخورد مستقیم با مسائل، از روش‌های غیرمستقیم و مخفیانه استفاده کنند. این افراد ممکن است احساس کنند که اگر به طور مستقیم نیازهای خود را مطرح کنند و پاسخ منفی بگیرند، آسیب بیشتری خواهند دید. برای مثال، فردی که از شریک عاطفی خود می‌ترسد ترک شود، ممکن است احساسات ناخوشایند خود را مخفی کند و به جای آن از روش‌های غیرمستقیم برای بیان نارضایتی استفاده کند.

انتظارات غیرواقعی

بعضی افراد انتظار دارند که دیگران بتوانند بدون نیاز به بیان کلامی، نیازها و خواسته‌هایشان را درک کنند. این انتظار غیرواقعی می‌تواند منجر به رفتارهای پرخاشگری منفعلانه شود. برای مثال، فردی ممکن است تصور کند که شریک عاطفی‌اش باید بدون نیاز به بیان مستقیم بداند که او به توجه و محبت بیشتری نیاز دارد و اگر این اتفاق نمی‌افتد، به جای بحث و گفت‌وگو، به رفتارهای غیرمستقیم متوسل شود.

اختلال شخصیت پرخاشگر منفعل

اختلال شخصیت پرخاشگری منفعل (PAPD) یک اختلال روانی است که از طریق الگوهای رفتاری مزمن پرخاشگری منفعلانه مشخص می‌شود. این اختلال می‌تواند به طور جدی روابط فردی و اجتماعی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه PAPD به طور رسمی در DSM-5-TR فهرست نشده است، برخی متخصصان سلامت روان از این اصطلاح برای توصیف الگوهای رفتاری مرتبط استفاده می‌کنند. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به صورت مداوم رفتارهای غیرصریح و مخفیانه‌ای برای بیان نارضایتی‌ها و خشم‌های خود داشته باشند.

چگونه کمتر به پرخاشگری منفعلانه (Passive aggression) متوسل شویم

افزایش خودآگاهی

برای اینکه کمتر پرخاشگر منفعل باشید، اولین گام افزایش خودآگاهی است. شروع به بررسی افکار، کلمات و رفتارهای خود کنید و سعی کنید الگوهای پرخاشگری منفعلانه را تشخیص دهید. می‌توانید احساسات و واکنش‌های خود را ثبت کنید و پس از هر اتفاق به تحلیل آن بپردازید. مثلاً در مواقعی که احساس می‌کنید در برابر چیزی که نمی‌پسندید سکوت کرده‌اید، به دنبال علت آن باشید و سعی کنید دفعات بعدی به طور مستقیم اظهار نظر کنید. خودآگاهی به شما کمک می‌کند تا دلایل این رفتار را بهتر بفهمید و بر روی تغییر آن کار کنید.

درخواست مستقیم خواسته‌ها

یکی از موثرترین راه‌ها برای کاهش پرخاشگری منفعلانه، درخواست مستقیم از خواسته‌ها و نیازهای خود است. به جای اینکه انتظار داشته باشید دیگران خواسته های شما را پیش بینی کنند.

بهبود مهارت‌های ارتباطی

یادگیری و تمرین مهارت‌های ارتباطی باز و شفاف می‌تواند به کاهش رفتارهای پرخاشگری منفعلانه کمک کند. می‌توانید کتاب‌هایی در زمینه ارتباط موثر بخوانید یا در دوره‌های آموزشی مرتبط شرکت کنید. به دنبال الگوهای مثبتی بگردید که به خوبی ارتباط برقرار می‌کنند و از آن‌ها یاد بگیرید. تلاش کنید در گفتگوها به طور مستقیم و با احترام احساسات و نیازهای خود را بیان کنید. مثلاً به جای بیان غیرمستقیم نارضایتی، صریحاً بگویید: «این رفتار تو من را ناراحت کرد؛ می‌خواهم درباره‌اش صحبت کنیم.»

ابراز خشم به روشی سالم

اگر احساس خشم یا ناراحتی می‌کنید، باید یاد بگیرید که این احساسات را به روشی سالم و سازنده ابراز کنید. می‌توانید از روش‌های مختلف مانند نوشتن، تمرینات تنفس عمیق، یا صحبت با یک دوست صمیمی برای کاهش تنش استفاده کنید. در شرایطی که خشمگین هستید، به جای انباشتن خشم در درون خود، آن را با احترام و بدون توهین به دیگران ابراز کنید. مثلاً بگویید: «احساس خیلی عصبانیت می‌کنم و نیاز دارم که در این مورد صحبت کنیم.»

همدلی با دیگران

کاهش پرخاشگری منفعلانه می‌تواند با افزایش همدلی و درک نیازها و احساسات دیگران صورت گیرد. سعی کنید دنیا را از دیدگاه دیگران ببینید و به احساسات و نگرانی‌های آن‌ها توجه کنید. زمانی که با همکار یا دوست خود درباره موضوعی صحبت می‌کنید، به دقت گوش کنید و سعی کنید درک کنید که چرا آن‌ها نسبت به آن مسئله واکنش نشان می‌دهند. این همدلی می‌تواند به شما کمک کند تا به جای پرخاشگری منفعلانه، با دیگران به شکلی سازنده‌تر ارتباط برقرار کنید.

رها کردن چیزهایی که قابل کنترل نیستند

یکی از دلایل اصلی پرخاشگری منفعلانه می‌تواند نیاز به کنترل مسائل باشد. یادگیری رها کردن چیزهایی که خارج از کنترل شما هستند، می‌تواند به کاهش این رفتار کمک کند. بپذیرید که نمی‌توانید همه چیز و همه افراد را کنترل کنید. تمرکز خود را روی مسائل و رفتارهایی بگذارید که واقعاً قابل کنترل هستند و آن‌هایی که نمی‌توانید تغییر دهید را رها کنید. این نگرش می‌تواند به کاهش استرس و بهبود روابط شما کمک کند.

ساخت حلقه حمایتی سالم

برای کاهش رفتارهای پرخاشگری منفعلانه، دور خود را با افراد صادق و قاطع احاطه کنید و از کسانی که به طور منفعلانه رفتار می‌کنند دوری کنید. دوستان و همکارانی پیدا کنید که به شما بازخورد سازنده و صادقانه می‌دهند و با شما به طور مستقیم ارتباط برقرار می‌کنند. این محیط مثبت می‌تواند به شما کمک کند تا رفتارهای مثبت را تمرین کنید و روابط سالم‌تری ایجاد کنید.

مزایای کاهش پرخاشگری منفعلانه (Passive aggression)

بهبود روابط

یکی از اصلی‌ترین مزایای کاهش رفتار پرخاشگری منفعلانه، بهبود چشمگیر روابط است. زمانی که به جای رفتارهای غیرمستقیم و پنهانی، صریحاً و باز با دیگران ارتباط برقرار می‌کنید، می‌توانید سوءتفاهم‌ها را کاهش دهید و یک بنیان قوی‌تری برای روابط خود بنا کنید. برای مثال، زوج‌هایی که مهارت‌های ارتباطی سالم و صریح دارند، گزارش می‌دهند که سطح رضایت از روابط‌شان بالاتر است و کمتر دچار اختلافات و کشمکش‌ها می‌شوند. همچنین، در محیط کار، ارتباطات شفاف و محترمانه می‌تواند به همکاری بهتر و افزایش کارایی تیمی کمک کند.

رضایت بیشتر از زندگی

کاهش رفتارهای پرخاشگری منفعلانه می‌تواند به افزایش رضایت کلی از زندگی منجر شود. زمانی که می‌توانید نیازها و خواسته‌های خود را به طور صادقانه بیان کنید و مسئولیت روابط و تعاملات خود را بر عهده بگیرید، احتمال بیشتری دارد که نتایج مورد انتظار خود را بدست آورید. این امر می‌تواند به افزایش حس موفقیت و رضایت فردی منجر شود. برای مثال، وقتی در محیط کار به طور صریح درخواست ارتقاء می‌کنید و به جای نارضایتی مخفی، دلایل و شواهد خود را بیان می‌کنید، احتمال دستیابی به موقعیت‌های بهتر بیشتر می‌شود و احساس بهتری نسبت به خودتان خواهید داشت.

افزایش اعتماد به نفس

یادگیری و تمرین رفتارهای ارتباطی مستقیم و باز می‌تواند به طرز قابل توجهی اعتماد به نفس شما را افزایش دهد. وقتی که احساس می‌کنید می‌توانید به طور موثر و محترمانه با دیگران ارتباط برقرار کنید و با اطمینان درباره نیازها و احساسات خود صحبت کنید، حس کنترل بیشتری بر زندگی خود خواهید داشت و از این رو اعتماد به نفس بیشتری کسب می‌کنید. تجربه‌های مثبت از ارتباطات سالم و موفق می‌تواند دوری از رفتارهای پرخاشگری منفعلانه را تقویت کرده و به شما کمک کند تا در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود موفق‌تر باشید.

سوالات متداول درباره پرخاشگری منفعلانه (Passive aggression)

آیا رفتار پرخاشگری منفعلانه قابل تغییر است؟

بله، رفتار پرخاشگری منفعلانه قابل تغییر است، اما نیاز به زمان و تمرین دارد. اولین قدم برای تغییر این رفتار، شناخت و آگاهی از الگوهای پرخاشگری منفعلانه است. وقتی بتوانید این الگوها را در خود تشخیص دهید، می‌توانید روی تغییر آن‌ها کار کنید. استفاده از مشاوره و درمان توسط یک مشاور یا روانشناس می‌تواند بسیار مؤثر باشد. تکنیک‌های مختلفی وجود دارد که به بهبود مهارت‌های ارتباطی، افزایش خودآگاهی و مدیریت خشم کمک می‌کنند. به عنوان مثال، درمان شناختی-رفتاری (CBT) یک روش محبوب و موثر است که به تغییر الگوهای منفی رفتار و فکر کمک می‌کند.

آیا رفتار پرخاشگری منفعلانه سمی است؟

بله، رفتار پرخاشگری منفعلانه می‌تواند سمی و آسیب‌زا باشد. این نوع رفتار به روابط فردی و حرفه‌ای آسیب می‌زند زیرا باعث ایجاد سوءتفاهم، دلخوری و نارضایتی می‌شود. به جای حل و فصل مستقیماً مشکلات، رفتار پرخاشگری منفعلانه به تدریج تنش و استرس را افزایش می‌دهد. مثلاً در یک رابطه عاطفی، نارضایتی‌های مخفی و عدم برخورد مستقیم با مشکلات می‌توانند به اختلافات جدی و حتی جدایی منجر شوند. در محیط کاری، رفتارهای پرخاشگری منفعلانه می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری و ایجاد محیطی ناسالم و پرتنش شود. اگر در رابطه‌ای با فردی که به طور مداوم رفتارهای پرخاشگری منفعلانه دارد، می‌باشید، زوج درمانی یا خانواده‌درمانی می‌تواند کمک کننده باشد.

اهمیت ارتباطات باز و صادقانه

پرخاشگری منفعلانه یک روش سالم برای بیان احساسات و نیازها نیست. این رفتار می‌تواند به سوءتفاهم‌ها، ناراحتی‌ها و تنش‌های بلندمدت در روابط منجر شود. به جای پنهان کردن احساسات و ابراز نارضایتی به صورت غیرمستقیم، بهتر است با تمرین ارتباطات باز و صادقانه به ایجاد روابط سالم و پایدار بپردازید. ارتباطات صادقانه به معنای شفاف بیان کردن نیازها و احساسات خود با احترام به دیگران است. زمانی که بتوانید احساسات خود را به روشنی و با احترام بیان کنید، دیگران نیز بهتر می‌توانند شما را درک کنند و به نیازهای شما پاسخ دهند.

بهره‌گیری از تکنیک‌های ارتباطی سالم مانند بیان من (به جای شما)، استفاده از جملات مثبت و اهداف سازنده می‌تواند به ایجاد محیطی مثبت‌تر و همدلانه کمک کند. برای مثال، به جای گفتن “تو همیشه مرا نادیده می‌گیری”، می‌توانید بگویید “من احساس می‌کنم نادیده گرفته می‌شوم و دوست دارم درباره‌اش صحبت کنیم تا راه حلی پیدا کنیم.” این نوع بیان می‌تواند به کاهش تنش‌ها و افزایش فهم متقابل کمک کند.

در نهایت، پرورش مهارت‌های ارتباطی باز و صادقانه نیاز به تمرین و تعهد دارد. هر چه بیشتر تمرکز خود را بر روی این مهارت‌ها بگذارید، به مرور زمان شاهد بهبود روابط خود خواهید بود و از مزایای روانی و عاطفی آن بهره‌مند خواهید شد. با استفاده از منابع معتبر، مشاوره حرفه‌ای و آموزش‌های مناسب می‌توانید روی بهبود این مهارت‌ها کار کنید و به سمت زندگی‌ای با ارتباطات سالم‌تر و رضایتمندی بیشتر حرکت کنید.

منابع

1. Lim, Y. O., & Suh, K. H. (2022). Development and Validation of a Measure of Passive Aggression Traits: The Passive Aggression Scale (PAS). Behavioral sciences (Basel, Switzerland), 12(8), 273.
2. Schanz, C. G., Equit, M., Schäfer, S. K., Käfer, M., Mattheus, H. K., & Michael, T. (2021). Development and Psychometric Properties of the Test of Passive Aggression. Frontiers in psychology, 12, 579183.
3. Schanz, C. G., Equit, M., Schäfer, S. K., & Michael, T. (2022). Self-directed passive-aggressive behaviour as an essential component of depression: findings from two cross-sectional observational studies. BMC psychiatry, 22(1), 200.
4. Lewis, K. C., Ridenour, J. M., Pitman, S., & Roche, M. (2021). Evaluating Stable and Situational Expressions of Passive-Aggressive Personality Disorder: A Multimethod Experience Sampling Case Study. Journal of personality assessment, 103(4), 558–570.
5. Laverdière, O., Ogrodniczuk, J. S., & Kealy, D. (2019). Interpersonal Problems Associated With Passive-Aggressive Personality Disorder. The Journal of nervous and mental disease, 207(10), 820–825.
6. Segal, D. L., Gottschling, J., Marty, M., Meyer, W. J., & Coolidge, F. L. (2015). Relationships among depressive, passive-aggressive, sadistic and self-defeating personality disorder features with suicidal ideation and reasons for living among older adults. Aging & mental health, 19(12), 1071–1077. Hopwood, C. J., & Wright, A. G. (2012). A comparison of passive-aggressive and negativistic personality disorders. Journal of personality assessment, 94(3), 296–303.