مقدمه
این مطالعه بررسی می‌کند که چگونه عوامل مختلف بر توسعه عملکرد اجرایی (مهارت‌های ذهنی مورد نیاز برای مدیریت وظایف و رفتارها) در کودکانی که پیش از موعد (قبل از ۳۴ هفته بارداری یا با وزن بسیار کم هنگام تولد) به دنیا آمده‌اند، تأثیر می‌گذارد. پژوهشگران بر استرس تجربه‌شده توسط کودک و مادر در دوره نوزادی، سبک‌های فرزندپروری، و پیوند عاطفی بین مادر و کودک تمرکز کردند. آن‌ها می‌خواستند بفهمند که چگونه این عناصر می‌توانند عملکرد اجرایی کودک را در سن دو سالگی پیش‌بینی کنند. هدف مطالعه این است که بررسی کند آیا روش‌های حمایتی مانند مراقبت کانگورویی (نگه‌داشتن نوزاد پوست‌به‌پوست) و فرزندپروری مثبت می‌توانند به بهبود نتایج برای این کودکان کمک کنند.
روش اجرا
این مطالعه شامل کودکانی بود که بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ در بیمارستانی در بلژیک به صورت پیش از موعد به دنیا آمده بودند. پژوهشگران داده‌هایی درباره عواملی مانند وزن هنگام تولد و تعداد روش‌های دردناک انجام‌شده بر روی نوزادان جمع‌آوری کردند. از مادران درباره سطح استرسشان در طول اقامت در بیمارستان سوال شد و سبک فرزندپروری آن‌ها زمانی که نوزاد چهار ماهه بود، مشاهده شد. پیوند عاطفی بین مادر و کودک زمانی که کودک ۱۴ ماهه بود، ارزیابی شد. در دو سالگی، عملکرد اجرایی کودکان با استفاده از وظایف ساده آزمایش شد.
محدودیت‌های این مطالعه شامل اندازه نمونه نسبتاً کوچک (۹۷ کودک که آزمایش عملکرد اجرایی را تکمیل کردند) است که ممکن است توانایی تعمیم نتایج به همه کودکان نارس را محدود کند. مطالعه عمدتاً بر مادران متمرکز بود که ممکن است نقش پدر را نادیده گرفته باشد.
نتایج و بحث
یافته‌های کلیدی:
- تاثیرات منفی: وزن کم هنگام تولد، تعداد زیاد روش‌های پزشکی بلافاصله پس از تولد، و استرس بالای مادر با نمرات پایین‌تر عملکرد اجرایی در کودکان مرتبط بودند.
- تاثیرات مثبت: مراقبت کانگورویی، فرزندپروری غیرمداخله‌ای (اجازه دادن به کودک برای کاوش بدون دخالت بیش از حد)، و دلبستگی امن (پیوند عاطفی قوی) با نمرات بهتر عملکرد اجرایی مرتبط بودند.
اهمیت: مطالعه نشان می‌دهد که استرس و چالش‌هایی که نوزادان نارس و مادرانشان با آن مواجه می‌شوند می‌تواند بر توسعه ذهنی کودک تأثیر منفی بگذارد. با این حال، روش‌های مثبت مانند مراقبت کانگورویی و فرزندپروری حمایتی می‌توانند این اثرات را کاهش دهند. یافته‌ها پیشنهاد می‌کنند که بیمارستان‌ها و والدین باید بر ایجاد محیطی پرورش‌دهنده برای نوزادان نارس تمرکز کنند تا توسعه آن‌ها را حمایت کنند.
کاربردهای عملی: تحقیق بر نیاز بیمارستان‌ها به حمایت از والدین در استفاده از مراقبت کانگورویی و توسعه پیوندهای عاطفی قوی با نوزادانشان تأکید دارد. برنامه‌هایی که به والدین کمک می‌کنند استرس را مدیریت کرده و در فرزندپروری مثبت مشارکت کنند می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی نتایج را برای کودکان نارس بهبود بخشند. تحقیقات بیشتر ممکن است نقش پدر را در این فرآیند بررسی کرده و به دنبال نمونه‌های بزرگ‌تر برای تأیید این یافته‌ها باشد.
منبع
-
Bollen, B., Van den Brande, A., Bernagie, C. et al. Early life stress, kangaroo care, parenting behavior and secure attachment predict executive functioning in 2 year olds born preterm. Sci Rep 15, 1872 (2025).
