اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) یا اضطراب عملکردی رابطه جنسی نوع خاصی از اضطراب عملکردی است که بر فعالیت‌های جنسی تأثیر می‌گذارد. افرادی که از این وضعیت رنج می‌برند، غالباً از این موضوع می‌ترسند که نتوانند قبل از شروع فعالیت جنسی یا در حین آن عملکرد مناسبی داشته باشند. این اختلال در مردان بیشتر شایع است تا در زنان و می‌تواند منجر به بروز اختلالات جنسی مانند ناتوانی جنسی شود. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که 9% تا 25% از مردان و 6% تا 16% از زنان به این نوع از اضطراب عملکرد دچار می‌شوند.
اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) چیست؟
اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) بسته به زمان وقوعش، از قبیل قبل یا حین رابطه جنسی، می‌تواند متفاوت ظاهر شود. این اضطراب قبل از رابطه جنسی می‌تواند مانع از شروع رابطه شود، در حالی که حین رابطه ممکن است لذت‌بردن یا رسیدن به اوج لذت جنسی را دشوار کند.
به عنوان مثال، فردی ممکن است قبل از رابطه جنسی دچار تپش قلب شدید، تعریق بیش از حد و افکار منفی مداوم شود که باعث می‌شود از شروع رابطه خودداری کند. از طرف دیگر، فرد دیگری ممکن است در حین رابطه جنسی دچار اضطراب شود که منجر به از دست دادن نعوظ یا ناتوانی در رسیدن به ارگاسم می‌شود.
اثرات اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety)
اگر اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) درمان نشود، می‌تواند منجر به اختلالات جنسی دیگر و از دست دادن علاقه به فعالیت‌های جنسی شود. در یک مطالعه نشان‌داده‌شد که اضطراب عملکرد نقش بزرگی در توسعه اختلالات جنسی در هر دو جنس دارد.
به عنوان مثال، مردی که مدام نگران عملکرد جنسی خود است، ممکن است به تدریج دچار اختلال نعوظ شود. یا زنی که از اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) رنج می‌برد، ممکن است به مرور زمان دچار کاهش میل جنسی یا اختلال در رسیدن به ارگاسم شود.
این اضطراب می‌تواند به کاهش عزت‌نفس و اعتماد به نفس افراد منجر شود. همچنین، برخورد با این بحران می‌تواند روابط شخصی و عاطفی را تحت تأثیر قرار دهد و بهبود آن نیازمند همکاری و پشتیبانی هر دو شریک است.
به طور مثال، فردی که مدام از عملکرد جنسی خود ناراضی است، ممکن است کم‌کم احساس بی‌کفایتی کند و این احساس را به سایر جنبه‌های زندگی خود تعمیم دهد. همچنین، این اضطراب می‌تواند باعث ایجاد تنش در رابطه زوجین شود و حتی منجر به اجتناب از صمیمیت و نزدیکی عاطفی گردد.
فهمیدن و پذیرش اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) می‌تواند باعث شود تا زوج‌ها به یکدیگر نزدیک‌تر شوند و بتوانند از طرق مختلف مانند مشاوره یا گفتگو به بهبود این وضعیت کمک کنند.
به عنوان نمونه، زوجی که با مشکل اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) مواجه هستند، می‌توانند با گفتگوی صادقانه و همدلانه، درک بهتری از نیازها و نگرانی‌های یکدیگر پیدا کنند. آنها می‌توانند با هم تصمیم بگیرند که به مشاوره زوج بروند یا راه‌هایی برای کاهش فشار و استرس در رابطه جنسی خود پیدا کنند. این همکاری و حمایت متقابل می‌تواند باعث تقویت رابطه عاطفی آنها شود و در نهایت به بهبود رابطه جنسی نیز کمک کند.
علائم اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety)
نشانه‌های فیزیکی
نشانه‌های فیزیکی شامل تپش قلب، تعریق زیاد، تنفس سریع، و ناراحتی معده می‌شوند. این نشانه‌ها می‌توانند قبل یا در طول رابطه جنسی ظاهر شوند و عملکرد فرد را تحت تأثیر قرار دهند.
برای مثال، فردی که دچار اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) است ممکن است قبل از شروع رابطه، احساس تپش قلب شدید و تعریق بیش از حد داشته باشد. این علائم فیزیکی می‌توانند بر تمرکز و لذت فرد تأثیر منفی بگذارند.
نشانه‌های روان‌شناختی
نشانه‌های روان‌شناختی شامل نگرانی مداوم، افکار منفی، ترس از ناکامی و عدم اعتماد به نفس در مورد عملکرد جنسی می‌شوند. این نشانه‌ها می‌توانند به شدت بر تجربه جنسی فرد تأثیر بگذارند.
به عنوان نمونه، فردی ممکن است مدام افکار منفی مانند “من نمی‌توانم رضایت شریکم را جلب کنم” یا “من حتماً شکست خواهم خورد” را تجربه کند. این افکار می‌توانند منجر به کاهش اعتماد به نفس و افزایش اضطراب شوند.
علائم شایع در مردان
اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) در مردان معمولاً با نشانه‌های خاصی همراه است که در ادامه به تشریح آنها می‌پردازیم:
عدم علاقه به فعالیت‌های جنسی
مردانی که دچار اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) هستند ممکن است علاقه کمی به فعالیت‌های جنسی داشته باشند یا هیچ علاقه‌ای نشان ندهند. این وضعیت می‌تواند ناشی از ترس یا نگرانی از عملکرد جنسی باشد.
به عنوان مثال، مردی که مدام نگران عملکرد جنسی خود است، ممکن است به تدریج از موقعیت‌های جنسی اجتناب کند. او ممکن است بهانه‌هایی مانند خستگی یا استرس کاری بیاورد تا از رابطه جنسی طفره برود.
انزال زودرس
یکی دیگر از علائم شایع در مردان، انزال زودرس است. این موضوع می‌تواند به دلیل اضطراب و فشار روانی باشد که فرد قبل یا حین رابطه جنسی تجربه می‌کند.
برای مثال، مردی که دچار اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) است، ممکن است به دلیل نگرانی زیاد درباره عملکردش، قبل از اینکه بتواند رضایت کافی را برای خود و شریکش فراهم کند، به انزال برسد. این مسئله می‌تواند باعث ناامیدی و افزایش بیشتر اضطراب شود.
عدم توانایی در حفظ یا ایجاد نعوظ
اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) می‌تواند باعث مشکل در ایجاد یا حفظ نعوظ شود. این مشکل به دلیل افزایش فشار خون و کاهش جریان خون به آلت تناسلی ناشی از اضطراب است.
به طور مثال، مردی که دچار اضطراب شدید است، ممکن است در ابتدای رابطه جنسی قادر به ایجاد نعوظ نباشد یا در طول رابطه، نعوظ خود را از دست بدهد. این مسئله می‌تواند باعث شرمندگی و افزایش اضطراب برای دفعات بعدی شود.
دشواری در رسیدن به ارگاسم
بعضی مردان ممکن است در هنگام داشتن رابطه جنسی نتوانند به ارگاسم برسند یا لذت کامل را تجربه کنند. این موضوع نیز می‌تواند ناشی از اضطراب و نگرانی باشد.
برای نمونه، مردی که مدام نگران رضایت شریک جنسی خود است، ممکن است آنقدر درگیر افکار منفی و اضطراب شود که نتواند بر احساسات و لذت خود تمرکز کند و در نتیجه به ارگاسم نرسد.
علائم شایع در زنان
زنان نیز ممکن است علائم خاصی از اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) را تجربه کنند که متفاوت از علائم مردان است:
خشکی واژن
اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) در زنان می‌تواند به خشکی واژن منجر شود. این موضوع ممکن است رابطه جنسی را ناراحت‌کننده یا دردناک کند.
به عنوان مثال، زنی که دچار اضطراب شدید است، ممکن است علیرغم تحریک فیزیکی، به دلیل استرس و نگرانی، دچار خشکی واژن شود. این مسئله می‌تواند باعث درد و ناراحتی در حین رابطه جنسی شود و تجربه منفی ایجاد کند.
دشواری در تحریک‌شدن
زنان مبتلا به اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) ممکن است در تحریک‌شدن مشکل داشته باشند. این وضعیت می‌تواند ناشی از نگرانی‌ها و فشار روانی باشد که آنها تجربه می‌کنند.
برای مثال، زنی که نگران عملکرد یا ظاهر بدن خود است، ممکن است نتواند بر لذت و احساسات فیزیکی تمرکز کند و در نتیجه به سختی تحریک شود. این می‌تواند منجر به عدم لذت از رابطه جنسی و افزایش اضطراب برای دفعات بعدی شود.
تجربه درد هنگام رابطه جنسی
یکی دیگر از علائم شایع در زنان، احساس درد هنگام رابطه جنسی است. این درد ممکن است به دلیل خشکی واژن یا تنش‌های عضلانی ناشی از اضطراب باشد.
به طور مثال، زنی که دچار اضطراب شدید است، ممکن است ناخودآگاه عضلات لگن خود را منقبض کند، که این امر می‌تواند باعث درد در هنگام دخول شود. این تجربه دردناک می‌تواند اضطراب را برای دفعات بعدی افزایش دهد و به یک چرخه معیوب منجر شود.
دشواری در رسیدن به ارگاسم
زنانی که اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) دارند ممکن است در رسیدن به ارگاسم مشکل داشته باشند یا نتوانند لذت کامل را تجربه کنند.
به عنوان مثال، زنی که مدام نگران عملکرد خود یا واکنش شریک جنسی‌اش است، ممکن است نتواند به اندازه کافی رها شود و بر احساسات فیزیکی خود تمرکز کند. این موضوع می‌تواند مانع از رسیدن به ارگاسم شود و احساس ناکامی و نارضایتی ایجاد کند.
علل اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety)
عوامل مختلفی می‌توانند بر شیوع اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) در مردان تأثیر بگذارند، از جمله فشارهای اجتماعی، مشکلات مالی، و مسائل مرتبط با تصویر بدنی و عزت نفس.
به عنوان مثال، فشارهای اجتماعی برای “مرد بودن” و داشتن عملکرد جنسی عالی می‌تواند اضطراب را افزایش دهد. همچنین، مشکلات مالی می‌توانند استرس کلی زندگی را افزایش داده و بر عملکرد جنسی تأثیر بگذارند.
عوامل بیولوژیکی
اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) می‌تواند تحت تأثیر عوامل بیولوژیکی متعددی باشد. زمانی که شما مضطرب می‌شوید، هورمون‌هایی مانند نوراپی‌نفرین و کورتیزول افزایش می‌یابند. این افزایش هورمون‌ها باعث افزایش فشار خون می‌شود که می‌تواند جریان خون به ناحیه تناسلی را کاهش داده و در نتیجه ایجاد یا حفظ نعوظ را دشوار کند.
به عنوان مثال، مردی که دچار اضطراب شدید است، ممکن است به دلیل افزایش هورمون‌های استرس، با مشکل نعوظ مواجه شود، حتی اگر از نظر فیزیکی سالم باشد. این مسئله می‌تواند به یک چرخه معیوب منجر شود، جایی که ترس از عدم نعوظ باعث افزایش اضطراب و در نتیجه مشکل بیشتر در ایجاد نعوظ می‌شود.
هورمون‌ها و عملکرد جنسی
تغییرات هورمونی می‌توانند عملکرد جنسی را تحت تأثیر قرار دهند. به عنوان مثال، کاهش سطح تستوسترون می‌تواند موجب کاهش میل جنسی و مشکلات نعوظی در مردان شود.
در زنان، تغییرات هورمونی مرتبط با چرخه قاعدگی، بارداری، یا یائسگی می‌تواند بر میل و عملکرد جنسی تأثیر بگذارد. برای مثال، کاهش استروژن در دوران یائسگی می‌تواند منجر به خشکی واژن و کاهش میل جنسی شود، که می‌تواند اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) را تشدید کند.
عوامل روانی
فاکتورهای روان‌شناختی در اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) نقش حیاتی ایفا می‌کنند. مسائل مربوط به تصویر بدنی، عزت نفس پایین، و نگرانی‌های عملکردی می‌توانند به این اضطراب منجر شوند.
به عنوان مثال، فردی که از ظاهر بدن خود ناراضی است، ممکن است در موقعیت‌های جنسی احساس ناراحتی و اضطراب کند. این اضطراب می‌تواند منجر به اجتناب از روابط جنسی یا مشکل در لذت بردن از آن شود.
مشکلات تصویر بدنی و عزت نفس
افرادی که نگران ظاهر بدنی خود هستند یا از عزت نفس پایینی برخوردارند ممکن است در مواجهه با فعالیت‌های جنسی اضطراب بیشتری را تجربه کنند. این نگرانی‌ها می‌توانند به کاهش لذت و عملکرد عملکرد جنسی منجر شوند.
برای مثال، زنی که از وزن خود ناراضی است، ممکن است در هنگام رابطه جنسی نگران قضاوت شریک خود باشد. این نگرانی می‌تواند باعث شود که او نتواند بر لذت و احساسات فیزیکی تمرکز کند و در نتیجه تجربه جنسی رضایت‌بخشی نداشته باشد.
استرس های روزمره
استرس نیز می‌توانند نقش مهمی در توسعه اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) داشته باشند. استرس اثر مخربی بر تمام جوانب زندگی دارد، از جمله زندگی جنسی.
به عنوان مثال، فردی که تحت استرس شدید کاری قرار دارد، ممکن است انرژی یا تمایل کمتری برای فعالیت‌های جنسی داشته باشد. این می‌تواند منجر به احساس گناه یا نگرانی درباره عدم رضایت شریک جنسی شود و در نهایت به اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) منجر شود.
فشارهای روزمره شامل مسائل مرتبط با کار، مالی، یا روابط شخصی می‌توانند به افزایش اضطراب و کاهش عملکرد جنسی منجر شوند. مدیریت استرس از طریق روش‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن،ورزش، و خواب منظم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
به طور مثال، فردی که مدام نگران مسائل مالی است، ممکن است در هنگام رابطه جنسی نتواند ذهن خود را از این نگرانی‌ها خالی کند. این موضوع می‌تواند منجر به عدم تمرکز، کاهش میل جنسی و در نهایت مشکلات عملکردی شود.
تروما و تجربیات منفی
تجربیات منفی گذشته، از جمله تجربیات جنسی منفی یا تروما، می‌توانند باعث اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) شوند. این تجارب گذشته ممکن است تأثیرات ماندگاری بر روان و عملکرد جنسی فرد داشته باشند.
تجربیات منفی گذشته، مانند شکست جنسی یا سوء استفاده جنسی، می‌توانند به طور مستقیم به اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) منجر شوند. این موضوع نه‌تنها بر عملکرد فیزیکی، بلکه بر سلامت روانی نیز تأثیرگذار است.
برای مثال، فردی که در گذشته تجربه تحقیر شدن توسط شریک جنسی خود را داشته، ممکن است در روابط بعدی خود دچار ترس و اضطراب شدید شود. یا فردی که قربانی تجاوز جنسی بوده، ممکن است در برقراری رابطه جنسی سالم و لذت‌بخش با مشکلات جدی مواجه شود. یا فردی که در گذشته مورد آزار جنسی قرار گرفته است، ممکن است در روابط جنسی آینده خود دچار ترس و اضطراب شدید شود. این ترس می‌تواند منجر به اجتناب از روابط جنسی یا مشکل در لذت بردن از آن شود.
پورنوگرافی
استفاده مکرر از محتوای پورنوگرافی می‌تواند به ایجاد انتظارات غیرواقعی از عملکرد و ظاهر جنسی منجر شود. این انتظارات نادرست می‌توانند خود به خود اضطراب را افزایش دهند.
به عنوان مثال، مردی که به طور مداوم پورنوگرافی تماشا می‌کند، ممکن است انتظارات غیرواقعی از اندازه آلت تناسلی یا مدت زمان رابطه جنسی داشته باشد. وقتی این انتظارات در دنیای واقعی برآورده نمی‌شوند، می‌تواند منجر به اضطراب و عدم اعتماد به نفس شود.
تماشای پورنوگرافی می‌تواند تصوری غیر واقعی از زندگی جنسی ایجاد کند که با واقعیت‌های موجود هماهنگ نیست. این اختلاف انتظارات می‌تواند باعث فشار روانی و اضطراب بیشتر در هنگام برقراری رابطه واقعی شود.
برای مثال، زنی که پورنوگرافی زیادی تماشا می‌کند، ممکن است انتظار داشته باشد که هر رابطه جنسی باید به ارگاسم‌های متعدد منجر شود. وقتی این اتفاق در زندگی واقعی نمی‌افتد، ممکن است احساس ناکامی و اضطراب کند.
وابستگی به پورنوگرافی به جای تجربه‌های واقعی می‌تواند به مشکلات جنسی منجر شود، زیرا افراد ممکن است ناتوانی در لذت بردن از روابط جنسی واقعی را تجربه کنند.
به عنوان نمونه، فردی که به پورنوگرافی وابسته شده است، ممکن است در روابط واقعی دچار مشکل شود زیرا تحریک و لذت جنسی را تنها از طریق محتوای پورنوگرافی تجربه کرده است. این می‌تواند منجر به ناتوانی در برقراری ارتباط عاطفی و فیزیکی با شریک واقعی و در نتیجه اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) شود.
تشخیص اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety)
اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) غالباً با اختلالات جنسی دیگر مانند ناتوانی جنسی اشتباه گرفته می‌شود. در حالی که اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) می‌تواند به ناتوانی جنسی منجر شود، این دو شرایط کاملاً متفاوت هستند. تشخیص نادرست ممکن است منجر به درمان‌های نامناسب و بی‌نتیجه شود.
برای مثال، مردی که دچار اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) است ممکن است به اشتباه تشخیص اختلال نعوظ دریافت کند و داروهایی مانند ویاگرا تجویز شود. اما اگر مشکل اصلی اضطراب باشد، این داروها ممکن است تأثیر چندانی نداشته باشند و حتی می‌توانند اضطراب را تشدید کنند.
اهمیت تشخیص صحیح
برای مدیریت مؤثر اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) ضروری است ابتدا دلایل دیگر کاهش عملکرد جنسی، مانند شرایط پزشکی دیگر، را رد کرد. تشخیص درست می‌تواند به افرادی که از این اضطراب رنج می‌برند، کمک کند تا درمان موثر و مناسب را دریافت کنند.
به عنوان مثال، فردی که دچار مشکلات هورمونی است ممکن است علائمی مشابه با اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) نشان دهد. اما در این مورد، درمان هورمونی می‌تواند موثرتر از روان‌درمانی باشد. بنابراین، تشخیص دقیق و تمایز بین شرایط مختلف بسیار مهم است.
چالش‌های تشخیص
از آنجایی که اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) به عنوان یک وضعیت پزشکی شناخته نمی‌شود، تشخیص و درمان آن می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. احساس شرم و گناه اغلب باعث می‌شود که افراد از مشورت پزشک یا متخصص بهداشت خودداری کنند.
برای مثال، فردی ممکن است سال‌ها از اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) رنج ببرد بدون اینکه درباره آن با کسی صحبت کند. این می‌تواند منجر به تشدید مشکل و ایجاد مشکلات دیگر در زندگی شخصی و زناشویی شود.
موانع روانی و اجتماعی
بسیاری از افراد ممکن است به دلیل ترس از قضاوت یا شرمندگی، از بررسی مشکلات خود با پزشک خود خودداری کنند. در نتیجه، ممکن است همواره با مشکلات عملکردی دست و پنجه نرم کنند بدون اینکه به درمان دسترسی داشته باشند.
به عنوان نمونه، در جوامعی که صحبت درباره مسائل جنسی تابو است، افراد ممکن است حتی از فکر کردن به مشکلات جنسی خود احساس گناه کنند. این می‌تواند منجر به انزوا و تشدید مشکلات روانی و جسمی شود.
روان‌درمانگران نقش مهمی در تشخیص و مدیریت اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) دارند.
یک روان‌درمانگر می‌تواند با بررسی تاریخچه فرد و انجام مصاحبه‌های عمقی، به تشخیص دقیق‌تری برسد. در جلسات مشاوره، روان‌درمانگر می‌تواند سوالات دقیقی درباره تجربیات جنسی، نگرانی‌ها و افکار فرد بپرسد. این اطلاعات می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر و ارائه راهکارهای مناسب کمک کند. همچنین، روان‌درمانگر می‌تواند تشخیص دهد که آیا مشکل اصلی اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) است یا عوامل دیگری نیز دخیل هستند.
آنها می‌توانند با استفاده از تکنیک‌های مختلف، مانند درمان شناختی-رفتاری، به انتقال‌دهی فرد کمک کنند تا با افکار و احساسات منفی خود مقابله کند.
به طور مثال، یک روان‌درمانگر می‌تواند به فرد کمک کند تا افکار منفی خود را شناسایی کرده و آنها را با افکار واقع‌بینانه‌تر جایگزین کند. همچنین، آنها می‌توانند تکنیک‌های آرام‌سازی و مدیریت استرس را آموزش دهند که می‌تواند به کاهش اضطراب در موقعیت‌های جنسی کمک کند.
همکاری با یک روان‌درمانگر می‌تواند به افراد کمک کند تا ریشه‌های اضطراب خود را شناسایی کنند و مهارت‌های مورد نیاز برای مقابله با آن را بیاموزند. روان‌درمانگران می‌توانند راهکارهایی را ارائه دهند که فرد را در مواجهه با این اضطراب حمایت کند.
برای مثال، یک روان‌درمانگر می‌تواند به زوجین کمک کند تا ارتباط بهتری برقرار کنند و درباره نگرانی‌های خود صادقانه صحبت کنند. آنها همچنین می‌توانند تمرینات خاصی را برای کاهش اضطراب و بهبود عملکرد جنسی پیشنهاد دهند.
چطور با اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) کنار بیاییم؟
از بین بردن شرم و ننگ
اولین قدم برای مقابله با اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety)، از بین بردن هرگونه شرم و ننگی است که ممکن است در مورد نداشتن یک زندگی جنسی ایده‌آل احساس کنید. اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) یک مشکل رایج است و بسیاری از افراد در مواقعی از زندگی‌شان با آن مواجه می‌شوند.
آگاهی و پذیرش
آگاهی از این که اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) یک شرایط قابل درمان است، می‌تواند به حذف شرم و ننگ کمک کند. پذیرش این وضعیت به عنوان بخشی از زندگی طبیعی انسان‌ها می‌تواند به کاهش احساسات منفی کمک کند.
برای مثال، به جای سرزنش خود برای داشتن اضطراب، می‌توانید به خود بگویید: “این یک چالش است که بسیاری از افراد با آن روبرو می‌شوند و من می‌توانم برای بهبود آن تلاش کنم.”
گفتگو با شریک جنسی
گفتگو و بازنگری با شریک جنسی در مورد نگرانی‌های خود می‌تواند به ایجاد درک و حمایتی که برای کنار آمدن با این اضطراب لازم است، کمک کند. رابطه‌ای بر اساس صداقت و پذیرش می‌تواند به کاهش فشار و اضطراب منجر شود.
به عنوان مثال، می‌توانید به شریک خود بگویید: “گاهی اوقات قبل یا حین رابطه جنسی احساس اضطراب می‌کنم. می‌توانیم درباره راه‌هایی که می‌توانیم با هم این موضوع را مدیریت کنیم، صحبت کنیم؟”
تمرکز بر لذت
یکی از راه‌های موثر برای کاهش اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety)، تمرکز بر لذت بردن خود و شریک جنسی‌تان به جای تمرکز بر عملکرد است. این کار می‌تواند به شما کمک کند تا در لحظه حاضر باشید و از نگرانی‌ها و فشارهای روانی پشت سر بگذارید.
تأکید بر تجربه‌های مثبت
به جای تمرکز بر نگرانی‌ها و مشکلات، سعی کنید به تجربه‌های مثبت خود و شریک جنسی‌تان توجه کنید. این کار می‌تواند به ایجاد دیدگاه مثبت‌تری نسبت به رابطه جنسی کمک کند.
مثلاً، می‌توانید به خود یادآوری کنید: “آخرین باری که با هم بودیم، واقعاً از نوازش‌های او لذت بردم. می‌توانم روی آن احساس خوب تمرکز کنم.”
اهمیت پیش‌نوازش
پیش‌نوازش و ارتباط فیزیکی می‌تواند به کاهش اضطراب و افزایش سطح لذت کمک کند. صرف وقت برای تمرینات پیش‌نوازشی می‌تواند به کاهش تنش و ایجاد ارتباط عاطفی عمیق‌تر منجر شود.
به عنوان مثال، می‌توانید با شریک خود توافق کنید که قبل از شروع رابطه جنسی، زمانی را صرف ماساژ یکدیگر کنید. این کار می‌تواند به آرامش و تمرکز بیشتر شما کمک کند.
نکات عملی برای مقابله
تعدادی از نکات عملی وجود دارند که می‌توانند به شما در مقابله با اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) کمک کنند:
مدیتیشن و آرامش
مدیتیشن و روش‌های آرامش‌بخش مانند نفس‌کشی عمیق می‌توانند به کاهش اضطراب کمک کنند. این تمرینات می‌توانند به شما کمک کنند تا در لحظه حاضر باشید و از نگرانی‌ها و فشارهای روانی فاصله بگیرید.
برای مثال، می‌توانید قبل از رابطه جنسی، چند دقیقه را به تمرین تنفس عمیق اختصاص دهید. نفس عمیق بکشید، شمارش کنید و آرام بیرون دهید. این کار می‌تواند به کاهش تنش و اضطراب کمک کند.
خودشناسی
صرف زمان برای شناخت نیازها و تمایلات خود می‌تواند به شما کمک کند تا بیشتر درباره بدن و نیازهای جنسی خود بدانید.
به عنوان مثال، می‌توانید زمانی را در خلوت خود صرف کشف نقاط حساس بدنتان کنید. این کار می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و کاهش اضطراب در روابط جنسی آینده کمک کند.
معرفی فعالیت‌های جدید
تجربه فعالیت‌های جدید در رابطه جنسی می‌تواند به کاهش اضطراب منجر شود. این کار می‌تواند به شما و شریک جنسی‌تان کمک کند تا ارتباط جدیدی را تجربه کنید و اضطراب‌های قدیمی را فراموش کنید.
مثلاً، می‌توانید با شریک خود درباره امتحان کردن یک موقعیت جدید یا استفاده از اسباب‌بازی‌های جنسی صحبت کنید. این نوآوری می‌تواند هیجان مثبتی ایجاد کند که جایگزین اضطراب می‌شود.
درمان اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety)
روان‌درمانی
روان‌درمانی می‌تواند در مدیریت و درمان اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) بسیار موثر باشد. درمان شناختی-رفتاری (CBT) یکی از روش‌های موثر در این زمینه است که به افراد کمک می‌کند تا افکار منفی و الگوهای رفتاری مورد تجدید نظر قرار دهد.
درمان شناختی-رفتاری (CBT) تکنیکی است که به افراد کمک می‌کند تا افکار غلط و منفی را شناسایی و به چالش بکشند و آنها را با افکار مثبت‌تر جایگزین کنند. این روش می‌تواند به کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به نفس کمک کند.
به عنوان مثال، فردی که همیشه فکر می‌کند “من هرگز نمی‌توانم شریکم را راضی کنم” می‌تواند با کمک درمان شناختی-رفتاری (CBT) این فکر را به چالش بکشد و آن را با افکار واقع‌بینانه‌تری مانند “من و شریکم می‌توانیم با هم کار کنیم تا رابطه جنسی رضایت‌بخشی داشته باشیم” جایگزین کند.
زوج درمانی
زوج درمانی می‌تواند به بهبود ارتباط بین شرکای جنسی و رفع مشکلات روانی و عاطفی که به اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) منجر می‌شوند، کمک کند. زوج درمانی به ایجاد فهم بهتر و هماهنگی بیشتر بین شرکا می‌پردازد.
برای مثال، زوجی که در برقراری ارتباط درباره نیازها و خواسته‌های جنسی خود مشکل دارند، می‌توانند از طریق زوج درمانی یاد بگیرند چگونه به طور موثر و بدون قضاوت با یکدیگر صحبت کنند. این می‌تواند به کاهش سوء تفاهم‌ها و در نتیجه کاهش اضطراب کمک کند.
گزینه‌های دارویی
درمانی دارویی نیز می‌تواند نقش موثری در مدیریت اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) ایفا کند. داروهایی مانند ویاگرا (سیلدنافیل) و سیالیس (تادالافیل) که برای درمان اختلال نعوظ استفاده می‌شوند، می‌توانند به کاهش اضطراب و بهبود عملکرد جنسی کمک کنند.
به عنوان مثال، مردی که به دلیل اضطراب مشکل نعوظ دارد، ممکن است با استفاده از این داروها بتواند نعوظ خود را حفظ کند. این موفقیت می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و کاهش اضطراب در آینده منجر شود.
داروهای ضد اضطراب
داروهای ضد اضطراب نظیر بوسپیرون و بوپروپیون نیز ممکن است در کاهش علائم اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) موثر باشند. این داروها با تغییر فعالیت‌های شیمیایی مغز به کاهش اضطراب عمومی کمک می‌کنند.
فردی که دچار اضطراب شدید قبل از رابطه جنسی می‌شود، ممکن است با مصرف این داروها بتواند آرامش بیشتری را تجربه کند. این می‌تواند به بهبود تجربه جنسی و کاهش اضطراب در دراز مدت کمک کند.
داروهای ضد افسردگی
برخی داروهای ضد افسردگی مانند ترازودون نیز می‌توانند به بهبود علائم اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) کمک کنند. این داروها با افزایش سطح سروتونین در مغز به بهبود خلق و کاهش اضطراب کمک می‌کنند.
البته باید توجه داشت که برخی داروهای ضد افسردگی می‌توانند عوارض جانبی جنسی داشته باشند. بنابراین، استفاده از این داروها باید تحت نظر روانپزشک و با در نظر گرفتن شرایط خاص هر فرد صورت گیرد.
حمایت از شریک عاطفی دچار اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety)
اگر شریک جنسی شما از اضطراب رابطه جنسی (sexual performance anxiety) رنج می‌برد، مهم است که حمایت و فهم خود را نشان دهید. به جای قضاوت یا انتقاد، سعی کنید با گفتگو و همدلی به او کمک کنید.
تشویق کنید که همسرتان با یک مشاور یا روان‌درمانگر صحبت کند. گفتگو درباره نگرانی‌ها و رفع استرس‌های مشترک می‌تواند به بهبود رابطه و کاهش اضطراب کمک کند. تمرینات پیش‌نوازش و ایجاد محیط راحت و آرامش‌بخش می‌تواند تاثیر مثبتی داشته باشد.
به عنوان مثال، می‌توانید به شریک خود بگویید: “من می‌دانم که این موضوع برایت سخت است. می‌خواهم بدانی که من کنارت هستم و با هم می‌توانیم از این مرحله عبور کنیم. شاید بتوانیم با هم به یک مشاور مراجعه کنیم تا راه‌های بهتری برای مدیریت این شرایط پیدا کنیم.”
منابع
-
-
- Pyke, R. (2020). Sexual Performance Anxiety. Sexual medicine reviews, 8(2), 183-190.
- Rajkumar, R. P., & Kumaran, A. K. (2015). Depression and anxiety in men with sexual dysfunction: a retrospective study. Comprehensive psychiatry, 60, 114-118.
- Rowland, D. L., & van Lankveld, J. J. D. M. (2019). Anxiety and Performance in Sex, Sport, and Stage: Identifying Common Ground. Frontiers in Psychology, 10, 1615.
- Moser, J. S., Moran, T. P., Kneip, C., Schroder, H. S., & Larson, M. J. (2016). Sex moderates the association between symptoms of anxiety, but not obsessive compulsive disorder, and error-monitoring brain activity: A meta-analytic review. Psychophysiology, 53(1), 21-29.
- Brassard, A., Dupuy, E., Bergeron, S., & Shaver, P. R. (2015). Attachment Insecurities and Women’s Sexual Function and Satisfaction: The Mediating Roles of Sexual Self-Esteem, Sexual Anxiety, and Sexual Assertiveness. The Journal of Sex Research, 52(1), 110-119.
- Mahon, C. P., Lombard-Vance, R., Kiernan, G., Pachankis, J. E., & Gallagher, P. (2021). Social Anxiety Among Sexual Minority Individuals: A Systematic Review. Psychology & Sexuality, 12(4), 271-289.
- Brotto, L., Atallah, S., Johnson-Agbakwu, C., Rosenbaum, T., Abdo, C., Byers, E. S., Graham, C., Nobre, P., & Wylie, K. (2016). Psychological and Interpersonal Dimensions of Sexual Function and Dysfunction. The journal of sexual medicine, 13(4), 538-571.
- Ciocca, G., Di Lorenzo, G., Comite, G., Limoncin, E., Mollaioli, D., Bianciardi, E., Niolu, C., Jannini, E., & Siracusano, A. (2017). Sexual functioning in male patients suffering from depression and anxiety disorders. European Psychiatry, 41, S380-S381.
- Porter, S., Newman, E., Tansey, L., & Quayle, E. (2015). Sex offending and social anxiety: a systematic review. Aggression and Violent Behavior, 24, 42-60.
- Bangasser, D. A., & Cuarenta, A. (2021). Sex differences in anxiety and depression: circuits and mechanisms. Nature Reviews Neuroscience, 22(11), 674-684.
-
